چرا ایران در بازار جهانی کار، جایی ندارد؟

به گزارش قدس آنلاین، بر اساس گزارشی که بانک جهانی از وضعیت اعزام نیروی کار در جهان طی ماه «می» میلادی سال جاری منتشر کرد، درآمد ارزی ایران از محل اعزام نیروی کار به خارج از کشور در سال ۲۰۲۱ بالغ بر یک میلیارد و ۳۳۰ میلیون دلار بوده که شاغلین ایرانی خارج از کشور از محل مازاد درآمدشان برای خانواده‌هایشان به ایران فرستاده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این رقم معادل ۰.۱ درصد تولید ناخالص داخلی ایران و معادل فقط ۱۹ صدم درصد از درآمد ۷۰۱.۹۳۱ میلیارد دلاری صادرات نیروی کار در جهان، محسوب می‌شود.

در این رابطه کشورهای هندوستان، چین، مکزیک و فیلیپین با درآمدهای ۸۳، ۵۹.۵، ۴۳ و ۳۵ میلیارد دلاری به ترتیب رتبه‌های اول تا چهارم جهان را از آن خود کرده‌اند و ایران با دارا بودن یک میلیارد و ۳۳۰ میلیون تومان رتبه ۲۱ جهان را داراست.

همچنین بر اساس گزارش بانک جهانی، کشورهای خاورمیانه‌ ۶۱ میلیارد دلار از محل اعزام نیروی کار در سال میلادی ۲۰۲۱ درآمد ارزی داشته‌اند که مصر، مراکش و لبنان به ترتیب با ۳۱.۵؛ ۱۰.۴ و ۶.۶ میلیارد دلار در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند و ایران از این بابت در جایگاه هشتم منطقه است.

همه این آمارها حکایت از عدم توجه مسئولان دولتی نسبت به مقوله اعزام نیرو به خارج از کشور را دارد؛ فرصتی که می‌تواند ضمن مشغول به کار کردن جوانان، هم درآمدهای ارزی کشور را افزاش دهد و هم به انتقال دانش و تجربه به داخل کمک کند.

یکی از معضلاتی که سال‌هاست با آن دست به گریبان هستیم معضل «بیکاری» است به طوری که آمارها از دورقمی بودن نرخ بیکاری حکایت دارند.

طبق اعلام مرکز آمار، نرخ بیکاری جوانان ١۵ تا ۲۴ ساله حاکی از آن است که ۲۴ درصد از فعالان این گروه سنی در بهار ١۴٠١ بیکار بوده‌اند که نسبت به بهار سال گذشته ١.٩ درصد افزایش یافته است.

همچنین بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ١٨ تا ٣۵ ساله نیز نشان می‌دهد که در بهار ١۴٠١، ۱۶.۶ درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. این در حالی است که تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به بهار ١۴٠٠، به میزان ١.٠ درصد افزایش یافته است، البته به همه این آمار اضافه کنید آن بخش از جمعیت بیکاری که به دلیل مدل و نوع محاسبه بیکاری، جزو این ارقام محسوب نمی‌شود(طبق تعریف مرکز آمار، شاغل افراد ۱۵ ساله و بیشتری هستند که در طول هفته مرجع، طبق تعریف کار، حداقل یک ساعت کار کرده و یا بنا به دلایلی به طور موقت کارشان را ترک کرده باشند).

انتقال دانش و تکنولوژی یکی از مهمترین مزیت‌های اعزام نیروی کار به خارج

حمید حاج اسماعیلی، کارشناس حوزه بازار کار در این خصوص به خبرنگار ما گفت: در حالت عادی اعزام نیروی کار در تمامی کشورها مرسوم است و قانون اساسی و قوانین کار ما هم به این موضوع اشاره کردند که این می‌تواند در مواقع عادی برای اعزام نیروی کار به خارج از کشور و بالعکس انجام شود.

وی انتقال دانش و تکنولوژی را یکی از مهمترین مزیت‌های اعزام نیروی کار به خارج دانست و اضافه کرد: کشوری که می‌خواهد در مسیر رشد و توسعه حرکت کند، به تکنولوژی دیگر کشورها نیازمند است که یکی از روش‌های انتقال دانش، تعامل سازنده به منظور اعزام نیروی کار است و کشور ما هم از این موضوع مستثنی نیست.

اسماعیلی یادآور شد: همچنین در مواقعی که توازن نیروی کار در کشور دچار مشکل و عرضه و تقاضا از حالت تعادل خارج می‌شود، یکی از راهکارها، اعزام نیروی کار به خارج از کشور است. کشور ما طی چند دهه گذشته نرخ بیکاری دو رقمی داشته و در عین حال نرخ بیکاران فارغ التحصیلان ما هم بالا رفته است به طوری که گفته می‌شود ۵۰ درصد از چهار میلیون فارغ‌التحصیل ما بیکار هستند، بنابراین برای اینکه به صورت عمومی بخواهیم نرخ بیکاری را در جوانان و فارغ التحصیلان کاهش دهیم، معمولا دولت‌ها به اعزام نیرو فکر می‌کنند.

این کارشناس بازار کار با بیان اینکه در حوزه‌های پزشکی، مهندسی و کشاورزی نیروهای تحصیلکرده‌ای داریم که قابلیت فعالیت در دیگر کشورها را دارند، خاطرنشان کرد: چنانچه این اتفاق در مجاری رسمی انجام شود می‌تواند برای کشور ارز آوری داشته باشد؛ در عین اینکه نیروی کار ما می‌تواند به صورت موقت در کشو دیگری فعالیت کند تا شرایط اقتصادی در کشور بهینه شود و در نهایت بازگردد.

وی تاکید کرد: اما اتفاقی که طی سال‌های اخیر رخ داده، مهاجرت‌هایی است که خارج از چارچوب‌های قانونی و رسمی انجام می‌شود و علت اصلی آن منفعلانه عمل کردن دولت‌ها نسبت به بیکاری است و این در حالی است که وقتی ما برنامه دقیقی برای مدیریت و ساماندهی نیروی کار نداشته باشیم، جوانان متناسب با شرایطی که دارد برای خود برنامه ریزی می‌کنند.

اسماعیلی ابراز کرد: موج مهاجرت‌هایی که در سال‌های اخیر به دلیل نرخ بیکاری بالا و شرایط سخت اقتصادی انجام شده، باعث شده بهترین دانشجویان و فارغ التحصیلان ما خارج از چارچوب‌های رسمی که دولت‌ بتواند آنان را نظارت و کنترل کند، از کشور خارج شوند که این شیوه مهاجرت سبب می‌شود بسیاری از این جوانان به کشور بازنگردند که این امر مخاطرات بسیاری را برای ایران به همراه دارد، چراکه کشور ما از وجود نیروهای زبده خالی می‌شود.

این کارشناس حوزه بازار کار تاکید کرد: بسیاری از کشورهای توسعه یافته به چنین نیروهایی برای توسعه بیشتر نیاز دارند، بنابراین دولت باید خودش وارد این عرصه شود تا این نیروها را ساماندهی و از مهاجرت بی‌رویه‌ای که به دلیل مشکلات اقتصادی رخ می‌دهد جلوگیری کند.

وی اضافه کرد: بسیاری از کشورهای توسعه یافته رتبه‌های برتر کنکور ما را رصد و برای این افراد دعوتنامه ارسال می‌کنند؛ تجربه نشان داده که بسیاری از نیروهای ما جذب سازمان‌های خاص در کشورهای توسعه یافته می‌شود که این یک آسیب برای ایران است، چراکه این نیروها که سرمایه‌های ملی ما هستند با این شرایط دیگر بازنمی‌گردند و این در حالی است که نیروی کار تحصیلکرده ما سرمایه‌های ایران هستند و ما برای آینده و توسعه کشور به این نیروها نیاز داریم و باید بدانیم که محوریت توسعه هر کشور نیروی کار و نیروی تحصیلکرده آن است.

اعزام نیروی کار؛ ارزآوری هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم

اسماعیلی ضمن تاکید بر افزایش موج مهاجرت‌ها در کشور؛ درخصوص میزان ارزآوری اعزام نیروی کار به خارج از کشور به صورت رسمی و قانونی، ابراز کرد: ارزآوری در عین اینکه از طریق صادرات کالا و خدمات محقق می‌شود، به صورت غیرمستقیم هم اتفاق می‌افتد. ارزآوری مستقیم پولی است که نیروها برای خانواده‌هایشان ارسال می‌کنند و غیرمستقیم هم به واسطه دانش و تجربه‌ای که باخود به ایران می‌آورند و زمینه توسعه را فراهم می‌کنند، رخ می‌دهد.

این کارشناس حوزه بازار کار افزود: چنانچه به این مهم توجه نکنیم؛ نیروی کار به صورت غیر رسمی از کشور خارج می‌شود و هیچگاه به ایران بازنمی‌گردد که این‌گونه، هم نیروی کار را از دست دادیم و هم از درآمدهای که می‌توانسته برای ما به ارمغان بیاورد(مسقیم و غیر مستقیم) محروم می‌شویم.

وی تاکید کرد: دولت‌ها باید افرادی که خواهان رفتن به خارج هستند را بررسی و شرایطی را فراهم کنند که چنانچه این افراد می‌خواهند بورسیه شوند، این امکان محقق شود و یا اینکه چنانچه خواهان ماندن در ایران هستند، شغل مناسب فراهم کنند؛ در عین حال دفاتر وزارت امور خارجه(که انتقاد به آنان بسیار زیاد است) فعال شود.

اسماعیلی با تاکید بر اینکه این اتفاق، کمبود ارز در کشور را هم جبران می‌کند، گفت: در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها و دیگر مسائل، دچار کمبود بودجه و از دیگر سو، کمبود ارز شدیم که اعزام نیروی کار به خارج از کشور، مستقیما کمبود درآمدهای ارزی ما را جبران می‌کند.

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که در صورت اعزام نیروی تحلیلکرده به خارج از کشور، با مشکل فرار مغزها مواجه نمی‌شویم، تصریح کرد: چنانچه دولت فعالانه وارد شود، می‌تواند این موضوع را مدیریت کند؛ اما وقتی دولت منفعلانه عمل می‌کند، فارغ‌التحصیلان ما به صورت غیر رسمی جذب می‌شوند و دیگر بازنمی‌گردند؛ اما زمانی که قانونمند اعزام شوند پس از مدتی به دلیل اینکه در رصد دولت هستند امکان بازگشت برای نیروها فراهم می‌شود، چراکه این نیروهای کار وابستگی‌های متفاوت خانوادگی و ملی دارند.

وجود نگاه اشتباه در میان برخی مدیران نسبت به جوانان

وی به نگاه اشتباهی که نسبت به اعزام نیرو به خارج از کشور وجود دارد اشاره و بیان کرد: نباید انتظار داشته باشیم که تمام افراد و جوانان مانند هم فکر کنند، امروز پدیده‌های مدرن وارد کشو ما شده و نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم جوانان ما مانند افراد دهه‌های قبل زندگی و تفکر کنند؛ برخی از مدیران با عینک خاص به جوانان می‎نگرند و تصور می‌کنند جوانان وابستگی به کشور ندارند در صورتی که این نگاه نادرست است که باید اصلاح شود؛ همین نوع نگاه است که سبب می‌شود ما جوانان‌مان را از دست بدهیم. باید بپذیریم که چنانچه در میان جوانان آن غلظت تفکرات قدیمی‌ها وجود ندارد، این نوع تفکر هیچ ارتباطی به میزان تعهد و وابستگی‌های ملی و خانوادگی آنان ندارد.

خبرنگار: فرزانه زراعتی

انتهای پیام/

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: سهم ایران از بازار جهانی کار فرار مغزها اعزام نیروی کار به خارج از کشور فارغ التحصیلان نیروی کار انتقال دانش نرخ بیکاری بازار کار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۱۳۸۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دخالت نابجا در حوزه سلامت از دست وزارت بهداشت خارج شده است

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمد رئیس زاده، روز سه شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ در چهل و پنجمین کنگره جامعه جراحان ایران، افزود: درباره جایگاه پزشک در ایران باید گفت زمانی که از نقش پزشک صحبت می‌کنیم منظورمان تنها نقش درمانگر در بیمارستان و اتاق عمل نیست بلکه طبیبان حافظان تار و پود سلامت مردم و جامعه هستند.

وی ادامه داد: جایگاه پزشکی در کشور و سرزمین ما با تار و پود سرزمین ما به شکل جدایی ناپذیر تنیده است. تلاش برخی رسانه‌ها و تریبون‌ها که از جایگاه پزشک خبر ندارند، هزینه زا خواهد بود، اما راه به جایی نخواهند برد.

رئیس زاده گفت: جامعه پزشکی در نیم قرن اخیر رشد بسیار درخشان و زبانزدی داشته است و به قول استاد ایرج فاضل این درخت تنومند حسودان و دشمنانی هم دارد.

وی افزود: حفظ جایگاه، شأن و عظمت پزشک نیازمند تلاش پیوسته و توجه عمیق همگان است. جامعه پزشکی باید متولی حفظ و حراست و شأن رشته خود باشد.

رئیس زاده تاکید کرد: سیاست گذاران و مجریان باید متوجه اعمال و رفتار و کنش خود با جامعه پزشکی باشند. با این جامعه فرهیخته و وظیفه خطیر آن نمی‌توان کُشتی گرفت و شوخی کرد. بعضی از شوخی‌ها و ندانم کاری‌ها با جامعه پزشکی جدی جدی، سلامت مردم را دستخوش تغییر خواهد کرد.

وی افزود: اعتقاد و اعتماد راسخ مردم به جراحان ایرانی ابدی نخواهد بود اگر مدیریت نکنیم. در مخیله هیچ ایرانی وجود ندارد که برای عمل پیچیده قلب و تومور مغزی و اطفال در اروپا یا آمریکا خدمت بهتری می‌گیرم، اما این همیشگی نخواهد بود.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران ادامه داد: فعالیت عامدانه و غیرعامدانه در جهت تخریب جامعه پزشکی در جریان است. ایجاد دو قطبی جعلی با هدف رو در رو قرار دادن پزشک و مردم در کنار خلاف عرف عده معدودی از جامعه پزشکی منجر به ایجاد ذهنیت‌های نادرست شده است.

وی افزود: جایگاه پزشکان در کشور ما ریشه فرهنگی و تاریخی دارد و این جایگاه قابل خدشه دار شدن نخواهد بود.

رئیس زاده گفت: روند حرکات جهانی به سمت کمبود نیروی متخصص در افق ۲۰۳۰ است، در کشور ما شاید چالش اساسی پیش روی ما نباشد، اما زمانی که در کشور توسعه یافته کمبود نیرو اتفاق می‌افتد این جبران از کشور‌های در حال توسعه صورت می‌گیرد.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران افزود: تأمین نیروی تخصصی در بازه ۷ ساله عملی نیست سیاست گذاران باید نسبت به سیاست‌های تثبیت و تشویقی و انگیزه ماندگاری توجه کنند وگرنه سیاست افزایش ظرفیت راه به جایی نخواهد برد و تبدیل به کشت «فرارسرزمینی» برای کشور‌های دیگر خواهد کرد.

وی گفت: کاهش اقبال به رشته علوم پزشکی در کشور ما و جهان و برخی کشور‌های توسعه یافته قابل توجه است برخی تخمین‌ها در سال ۲۰۳۰ حکایت از این دارد جهان با ۱۸ میلیون کمبود کادر درمان مواجه خواهد شد. در آمریکا کمبود بیش از ۳۰۰ هزار متخصص پزشکی وجود خواهد داشت در این کشور‌ها تمایل به رشته‌های پیچیده به طرز معناداری کاهش پیدا کرده است.

رئیس زاده اظهار داشت: چالش درون پزشکی ما ضعیف شدن اخلاق حرفه‌ای و اخلاق پزشکی است که نگرانی بسیار جدی است که اخلاق حرفه‌ای در هیاهوی نابسامانی‌های اقتصادی و مدیریتی خودش را نشان می‌دهد. وظیفه ما و انجمن‌های علمی این است که نسبت به تقویت اخلاق حرفه‌ای تاکید کنند ما در این زمینه سابقه تاریخی درخشان و اساتید بزرگ و الگو داریم.

وی گفت: ما با وضعیت نابسامانی در اقتصاد سلامت در رشته‌های مختلف پزشکی مواجه هستیم و این نابسامانی در عدالت بین رشته‌ای روز به روز تشدید می‌شود که باید مدیریت کنیم.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران ادامه داد: تعارضات بین رشته‌ای در کشور ما به بدترین شکل مدیریت می‌شود. وزارت بهداشت کمیسیون تعیین حدود صلاحیت‌های حرفه‌ای را به رغم قانون مجلس شورای اسلامی در سازمان نظام پزشکی تعطیل کرده است.

وی افزود: اساتید اذعان دارند، کیفیت آموزش در حوزه علوم پایه و رزیدنتی و تخصصی و فوق تخصصی به سمت مطلوب حرکت نمی‌کند. انگیزه دانشجویان و تمرکز برای یادگیری دچار روند منفی شده است.

رئیس زاده گفت: دخالت نابجا در حوزه سلامت امروز از هر زمان دیگری گسیخته شده و از دست وزارت بهداشت خارج شده است.

وی اظهار داشت: مداخلات غیر مجاز در جامعه پزشکی چالش جدی دیگری است. برخی از همکاران ما تکنسین پرور هستند از آن سو قانون ضعیف و غیر بازدارنده ورود سونامی گونه تکنسین‌ها را در امر مداخلات غیر مجاز تسهیل کرده است ما دو سال است با تمام توان در مجلس به دنبال تغییر این قانون هستیم.

رئیس زاده افزود: ورود مداخلات غیر آکادمیک که به اسم طب سنتی رایج شده و قوانین پوشش بیمه‌ای درست می‌کنند مورد تأیید جامعه پزشکی نیست و خطر جدی برای سلامت مردم است. بیش از ۵ هزار سایت در حوزه زیبایی تبلیغ می‌کنند و قوانین بازدارنده برای برخورد وجود ندارد.

وی افزود: تعرفه دستوری مالیات ندارد. وقتی تعرفه‌ها را با فرسنگ‌ها فاصله از قیمت واقعی تعیین می‌کنید یعنی مالیات را پیشاپیش گرفتید. بعد از آن همین تعرفه را وارد طرح پلکان و قاصدک می‌کنید و بعد مالیات اخذ می‌کنید و چند ماهه بعد پرداخت می‌کنید این ظلم مضاعف به جامعه پزشکی است که در هیچ صنف دیگری وجود ندارد و چالش اصلی حتماً متوجه سلامت مردم خواهد بود.

انتهای پیام/